معرفي زبانهاي برنامه نويسي
در اين پست مختصري در باره زبان هاي برنامه نويسي خدمت شما خوانندگان عزيز وبلاگ ارائه مي كنیم
در اين پست در باره ۱۴زبان برنامه نويسي اطلاعات مختصري ارئه مي شود، كه شامل
۱.بيسيك Basic
۲.دلفي Delphi
۳.فرترن Fortran
۴.جاوا Java
۵.جاوا اسكريپت Java Script
۶.ليسپ:
۷.پاسكال Pascal
۸.پي.اچ.پي P.H.P
۹.پايتون Paton
۱۰.ويژوال سي Visual C
۱۱. ویژوال سی Visual C++ ++
۱۲. اكتيو ايكس Active X
۱۳. ويژوال بيسيك دات نت Visual Basic.net
۱۴.فاكس پرو FoxPro
۱.بيسيك Basic
زبان بیسیک از سری زبان های است که توسط شرکت مایکروسافت تهیه گردید و قابلیت زیادی داشت ولی به هر حال قدرت رقابت با محضول شرکت بورلند یعنی پاسکال را نداشت چرا که بورلند پاسکال دارای یک مترجم یا کامپایلر را داشت که این امکان را برای کاربر به وجود می آورد که بتواند بدون نیاز به خود زبان برنامه نویسی برنامه را اجرا کند و دیگر مزیت این کامپایلر این است که زمانی که شما دستورات را به طور کامل تایپ کردید کامپایلر یکجا برنامه را به زبان ماشین (۰و۱) تبدیل می کند و سرعت برنامه نیز بالا تر میرود حال آنکه بیسیک که یک مفسر محسوب میشود کدها را بهصورت خط به خط به ماشین تبدیل میکند نسخه های تکمیلی بیسیک : کوییک بیسیک کیوبیسیک ویژوال بیسیک را می توان نام برد که قابلیت شی گرا یی دارند وهمینطور دارای کامپایلر نیز هستند.
۲.دلفي Delphi
دِلفی (Delphi) یا به تعبیری ویژوآل پاسکال – یک زبان برنامه نویسی است و بستری برای توسعهٔ نرم افزار که شرکت بورلند آن را تولید کرده است. این زبان، در بدو انتشار خود در سال 1995، به عنوان یکی از نخستین ابزارهایی مطرح شد که از توسعهٔ نرم افزار بر مبنای متدولوژی RAD پشتیبانی می کردند؛ یعنی تولید و توسعهٔ سریع برنامه های کاربردی.این نرم افزار بر مبنای پاسکال شی گرا بوده و از این زبان مشتق شده است. البته بورلند نسخه ای از دلفی و سی پلاس پلاس بیلدر را برای لینوکس به نام کایلیکس (Kylix) ارائه کرد که مورد استقبال توسعه دهندگان نرم افزارهای لینوکس قرار نگرفت. نرم افزارهای دلفی در ابتدا به صورت مستقیم از کتابخانه های ویندوز و کتابخانهٔ مخصوص خود به نام VCL استفاده می کرد، اما پس از نسخه ۶ دلفی، امکانات استفاده از دات نت هم به آن اضافه شد. در حال حاضر می توان دلفی را یکی از رایج ترین زبان های ممکن در ایران دانست.زبانِ دلفی که پیشتر بنام Object-Pascal یا پاسکال شیءگرا خوانده می شد و برای طراحی نرم افزاهای تحت ویندوز به کار می رفت، امروزه چنان توسعه یافته است که برای تولید نرم افزارهای تحت سیستم عاملِ لینوکس و دات نت نیز به کار می آید. بیشترین کاربرد دلفی در طراحی برنامه های رومیزی و پایگاه دا ده ها است، اما به عنوان یک ابزارِ «چند- منظوره»، برای طراحی انواع گوناگونی از پروژه های نرم افزاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد
۳.فرترن Fortran
فُرترن زبان برنامه نویسی مفسری است (ایستای کامپایل شده). این زبان در دهه۱۹۵۰ ساخته شده ولی الان هم بصورت گسترده در محاسبات علمی و محاسبات عددی بکار برده می شود. نسخه های اخیر فرترن بر خلاف نسخه های قدیمی دارای قابلیت های شی گرایی هستند. از نسخه های جدید آن می توان به ویژوال فرترن اشاره کرد.
۴.جاوا Java
جاوا شباهت هایی به سی پلاس پلاس دارد، ولی قابلیت انتقال آن بهتر است و استفاده از آن ساده تر از ++c است. همچنین مدیریت حافظه نیز توسط خود ماشین مجازی جاوا انجام می شود. طراحی این زبان به گونه ایست که دارای اطمینان بسیاری بوده و وابسته به سیستم عامل خاصی نیست. و دلیل این موضوع این است که جاوا یک ماشین مجازی در سیستم شما راه می اندازد و برنامه ها را در آن ماشین مجازی اجرا می کند. این ماشین مجازی «ماشین مجازی جاوا» یا به اختصار Jvm نامیده می شود. البته راه انداختن یک ماشین مجازی باعث دو مشکل می شود. هنگامی که نرم افزار شما در یک ماشین مجازی اجرا می شود سرعت کمتری خواهد داشت، همچنین شما نیاز دارید قبل از اجرای برنامه های جاوا یکبار سیستم مجازی جاوا را که حجم نسبتاً بالایی دارد، از اینترنت بارگذاری و یا از جای دیگری تهیه و نصب کنید ولی مزیت آن عدم وابستگی به سیستم عامل مقصد است.
۵.جاوا اسكريپت Java Script
جاوا اسکریپت زبانی است که توسط Netscape تولید شده است. این زبان، زبان برنامه نویسی اسکریپت مبتی بر اشیاء است که بر اساس استاندارد ECMA-262 Edition 3 نوشته شده است.الارقم اشتباه عمومی زبان جاوا اسکریت با زبان جاوا ارتباطی ندارد، اگر چه که ساختار این زبان به سی پلاس پلاس و جاوا شباهت دارد، که این امر برای سهولت یادگیری در نظر گرفته شده است. به همین دلیل دستورهای متداول if, for, try..catch و ... در این زبان هم یافت میگردند.این زبان میتواند همه به صورت ساخت یافته و هم به صورت شی گرا مورد استفاده قرار گیرد. در این زبان اشياء با اضافه شدن متدها و خصوصیات پویا به اشیاء خالی ساخته میشوند، بر خلاف جاوا. بعد از ساخته شدن یک شی به روش فوق، این شی میتواند به عنوان نمونه ای برای ساخته شدن اشياء مشابه مورد استفاده قرار گیرد.به علت این قابلیت زبان جاوا اسکریپت برای ساختن نمونه از سیستم مناسب میباشد.کاربرد گسترده این زبان در سایتها و صفحات اینترنی میباشد و به کمک این زبان میتوان به اشياء داخل صفحات HTML دسترسی پیدا کرد و آنها را تغيير داد. به همین علت برای پویا نمودن صفحات سایت از این زبان استفاده میشود.
۶.ليسپ:
لیسپ یک زبان برنامه نویسی رایانه است که در سال ۱۹۵۸ به وسیلهٔ جان مک کارتی ابداع شده است. این زبان، مانند زبان برنامه نویسی پرولوگ، بیشتر برای برنامه نویسی هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اینکه زبان لیسپ از نحو ساده ای برخوردار است، تجزیه و پیاده سازی آن نسبتاً با سهولت انجام می شود.متن برنامه های لیسپ عموماً از نمادها و لیست هایی از نمادها تشکیل می شود و بدین خاطر است که این زبان لیسپ (مخفف پردازش لیست) نامیده شده است. یکی از ویژگی های جالب زبان لیسپ این است که خود برنامه های لیسپ نیز لیست هستند و بنا بر این، می توان با برنامه ها به عنوان داده ها رفتار کرد و یا داده ها را به عنوان برنامه ارزیابی نمود.لیسپ دارای گویش های مختلفی است که بعضی از آنها دارای قابلیت های شیءگرا نیز هستند. از این میان می توان به کامن لیسپ اشاره کرد.
۷.پاسكال Pascal
زبان برنامه نویسی رایانهای ی پاسکال یکی از زبان های مشهور برنامه نویسی ی سطح بالای متداول است. این زبان توسط دانشمند رایانه ی سوئیسی به نام نیکلاوس ورث (Niklaus Wirth) در اوایل سال های ۱۹۷۰ توسعه یافته و نام آن از نام بلز پاسکال، ریاضی دان فرانسوی، الهام گرفته شده است.
استاندارد این زبان برنامه نویسی در سال ۱۹۸۳ نوشته شده است و دو سازمان IEEE و ANSI آن را تائید کرده اند. هم اکنون این زبان بیش تر به عنوان زبان برنامه نویسی ی آموزشی برای مبتدیان در دانشگاه ها تدریس می شود. سادگی و تجرید خوب این زبان امکان برنامه نویسی راحت بدون نیاز به آگاهی از ساختارهای پیچیده ی زیرین سیستم عامل را می دهد.از خصوصیات این زبان می توان به سادگی ی فراگیری ی آن اشاره کرد.پاسکال نیز مانند بسیاری از زبان های برنامه نویسی دیگر دارای کامپایلرهای زیادی است که از معروف ترین آنها می توان به کامپایلر توربو پاسکال (Turbo Pascal) که متعلق به شرکت بورلند (Borland) است اشاره کرد. شرکت بورلند از پاسکال شی گرا به عنوان زبان برنامه نویسی محیط توسعه نرم افزار خود به نام دلفی استفاده کرده است.
۸.پي.اچ.پي P.H.P
ی اچ پی (PHP) یکی از پر طرفدارترین زبان های برنامه نویسی متن باز (Open Source) می باشد، که بیشتر برای طراحی برنامه های سمت سرور در وب گاه های پویا (Dynamic) مورد استفاده قرار می گیرد. PHP مخفف PHP: Hypertext Preprocessor (پیش پردازنده فرامتن) می باشد. پی اچ پی در سال ۱۹۹۴ ایجاد شد. رسموس لردورف (Rasmus Lerdorf) ایجاد کننده اولیه آن بوده است ولی در طی زمان این زبان برنامه سازی، توسط سایر کارشناسان و برنامه نویسان تکمیل گردیده و به شکل کنونی آن درآمده است.پی اچ پی از زبان های برنامه نویسی تحت وب است. ساختار این زبان بسیار شبیه زبان سی (C) و زبان برنامه نویسی پرل (Perl) می باشد. شکل پذیری فوق العاده آن و نیز همگونی با اغلب بانک های اطلاعاتی از قبیل My SQL قدرت آن را افزایش داده است.مشهورترین نرم افزارهای(بسته هاي) ایجاد شده با پی اچ پی عبارت اند از phpBB و PHPNuke و مدیاویکی (MediaWiki) (که این وب گاه با آن طراحی شده). پی اچ پی می تواند جایگزینی برای زبان های ASP.NET و JSP و Perl باشد.سادگی استفاده از پی اچ پی و شباهت آن به زبان سی و پرل (و از نسخه ۵ آن به جاوا) باعث شده که اغلب برنامه نویسان با تجربه در کوتاه ترین زمان ممکن برنامه های کاملی را ایجاد کنند.پی اچ پی تنها یک زبان اسکریپت نویسی نیست و با استفاده از PHP-GTK می توان برای طراحی برنامه های با ظاهر گرافیکی (GUI) و همچنین طراحی برنامه های خط فرمان شبیه پرل یا پایتون (Python) از آن استفاده کرد.پی اچ پی امکان استفاده از انواع مختلفی از پایگاه های داده را از جمله MySQL، اوراکل، IBM DB2 ،Microsoft SQL Server ،PostgreSQL و SQLite با دستورهایی ساده فراهم می سازد.پی اچ پی روی بیشتر سیستم عامل های معروف از جمله لینوکس، یونیکس، ویندوز و Mac OSX و با اغلب کارگزارهای وب (Web Server) معروف، قابل اجراست.
شیوه کار برنامه پی اچ پ
یک برنامهٔ پی اچ پی می تواند قسمتی از یک برنامهٔ اچ تی ام ال (HTML) باشد. مثلاً در برنامهٔ زیر تنها
به زبان پی اچ پی است و بقیهٔ برنامه به زبان HTML نوشته شده است. برای جداسازی برنامهٔ پی اچ پی و برنامهٔ اچ تی ام ال باید قسمت پی اچ پی را بین php?> و قرار داد. لازم به ذکر است که بجای تگ آغاز که همانا php?> است، می توان از حالت خلاصه شده آن که به صورت ?> است استفاده نمود، منتها این کار استاندارد نبوده و بستگی به تنظیمات هنگام نصب php دارد. بنابر این توصیه می شود که از همان حالت کامل استفاده شود.
۹.پايتون Paton
پایتون زبان برنامه نویسی تفسیری و سطح بالا ، شی گرا و یک زبان برنامه نویسی تفسیری سمت سرور قدرتمند است که توسط گیدو ون روسوم در سال ۱۹۹۰ ساخته شد. این زبان در ویژگی ها شبیه پرل، رابی، اسکیم، اسمال تاک و تی سی ال است و از مدیریت خودکار حافظه استفاده می کند.پایتون به شکل پروژه ای بازمتن توسعه یافته است و توسط بنیاد نرم افزار پایتون مدیریت می گردد.نسخهٔ 2.4.2 این زبان در تاریخ ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۵ منتشر شد.
۱۰.ويژوال سي Visual C
نچه ویژوال سی خوانده می شود، در واقع یک محیط توسعه مجتمع (یا IDE) است که در مایکروسافت برای تسهیل کار برنامه نویسی به زبان سی یا سی++ طراحی و نوشته شده است. محیط ویژوال سی بخشی از مجموعه ای بزرگ تر به نام Microsoft Visual Studio است که اختصاصا به سی می پردازد. ویژوال سی مجموعه به هم پیوسته ای است که تمامی زنجیرهٔ ابزار توسعهٔ برنامه را یکجا گرد آورده. زنجیرهٔ ابزار فوق الذکر شامل ویرایشگر، کامپایلر، لینکر، ابزار میک، دیباگر و اسمبلر مخصوص ویژوال سی می باشد که هریک علاوه بر داشتن خواص برنامه های قدیمی تر، دارای قابلیت های منحصر به فردی هم می باشند. محیط ویژوال سی همانند بسیاری از محیط های برنامه سازی جدید مجهز به ویژگی ارزشمند خودتکمیلی است.
۱۱. ویژوال سی Visual C++ ++
ویژوال سی++ درون کار، یا ++eMbedded Visual C یکی از محیط های طراحی نرم افزار محصول شرکت مایکروسافت است که بر مبنای محیط مشابه برای رایانه شخصی، یعنی ویژوال سی، طراحی شده است. این محیط جهت سهولت نوشتن و کامپایل برنامه برای ویندوز سی ایی (Windows CE، سیستم عامل شرکت مایکروسافت برای سیستم های نهفته) در محیط ویندوز NT یا XP است. این نرم افزار قابلیت کراس کامپایل (Cross-Compile) از کامپیوتر شخصی بر روی بسیاری از سیستم های درون کار شناخته شده یا سفارشی را داراست.
۱۲. اكتيو ايكس Active X
یکی از ساده ترین زبانهای برنامه نویسی بصری امروزی ساخت شرکت مایکروسافت برای ساخت برنامههای گرافیکی، شبکه، کاربردی، اکتیوایکس، اینترنتی، صفحات وب، بانک اطلاعاتی، چندرسانه ای، بازی و ... با ساخت محیطی Gui. در این نرم افزار چندین ویژگی وجود دارد از قبیل اینکه خطاها و کدها مشخص است. این نرم افزار از ساختارهای نرم افزار قدیمی بیسیک استفاده می کند و با افزودن مفاهیم جدیدتر به این مجموعه ساختارها می تواند برنامه های تحت ویندوز هم بسازد.
۱۳. ويژوال بيسيك دات نت Visual Basic.net
ویژوال بیسیک.نت یکی از زبانهای معرفی شده جهت نوشتن برنامه های مبتنی و با استفاده از چهارچوب دات.نت است. دستورات این زبان مشابه بیسیک است. چون این زبان جزو مجموعه چهارچوب دات.نت است کد تولید شده توسط آن(msil)در بیشتر مواقع فرقی با کدهای تولید شده توسط سی شارپ ندارد و کتابخانه های تولید شده در هر یک از این دو زبان مستقیماً در دیگری قابل استفاده است.اشتباهی که معمولاً در مورد ویژوال بیسیک دات.نت می شود این است که با توجه به ویژگی های بیسیک کلاسیک که زبانی ساده و مخصوص غیرحرفه ای ها بود، این زبان نیز غیرحرفه ای تلقی می شود، در حالی که قابلیت های آن کاملاً با سی شارپ برابر است. در ضمن زبان مفسری نیست.
۱۴.فاكس پرو FoxPro
نرم افزاری است که بوسیله آن میتوان بانکهای اطلاعاتی را تهیه کرد یک از بهترین ابزارهای
برنامه نویسی را دارا می باشد که توسط شرکت مایکروسافت ارائه گردیده است در حال حاضر
نسخه 9 آن تهیه شده و در آینده نسخه جدید این نرم افزار با نام سدنا به بازار عرضه خواهد شد .البته این نرم افزار دارای قدرت بسیار در تولید نرم افزارهای بانک اطلاعاتی هست که دارای برترهای بسیاری بر سایر زبانها هست ولیکن اشتباهی است این است که بیشتر قدرت زبانهای را باهم قیاس می کنند حال آنکه باید دقت کنید که زبانهای دیگر همچون دلفی - وی بی یا ... خود از یک دیتابیس اینجین دیگر (همچون اکسس - پاراداکس و ...) جهت مدیریت بانک اطلاعات استفاده می کنند که دیتابیس اینجنین داخلی ویژوال فاکس بسیار برتر از آنها هست
ولیکن متاسفانه یا در حقیقت یکی از پوئن های فاکس آن است که به راحتی می توان آن را یاد گرفت و به کار بست ولی به دلیل تولید نرم افزارهای ناقص و دارای عیب و ایراد بسیار توسط برنامه نویسان آماتور (مخصوصا در دوران داس) باعث ایجاد بدنامی این زبان بسیار قدرتمند شده حال آنکه اینچنین نیست
و واقعا در تولید نرم افزارهای بانک اطلاعاتی بسیار قدرتمندتر از سایر زبانها هست
شاید بخواهید آنها را قیاس با دیتابیس اینجنین های قدرتمندی همچون ms-sql یا mysql بکنید
که می توان در پاسخ گفت دقت کنید که خود ویژوال فاکس نیز می توانید به راحتی به آنها کانکت شود و از قدرت آنها نیز بهرهمند شود ولی به این نکته نیز دقت کنید که بسیاری از نرم افزارهای ما بیشتر به صورت single user استفاده می شود و موارد شبکه دارای استفاده های خاص هستند.که ویژوال فاکس نیز جهت استفاده در محیط شبکه و ایجاد نرم افزارهای قدرتمند تحت شبکه با استفاده از دیتابیس اینجنین های همچون اوراکل یا sqlserver یا mysql را نیز داراست.و محیط و دستورات داخلی آن نیز بسیار کارآمد و راحت جهت کنترل کلیه امور توسط برنامه نویس هست.