آنفلونزاي H1N1

بسمه تعالي

 آنفلوانزاي (H1N1)   خوكي

در يازدهم ماه جون سال 2009 سازمان جهاني بهداشت بروز احتمالي يک پاندمي در فاز 6  و گسترش جهاني آنفلوانزاي A از نوع H₁N₁ را گزارش کرد. تا اواخر جون 2009 تقريبا 60000 مورد ابتلاي انساني در 100 کشور گزارش شده که سبب مرگ 263 نفر شده است. اين آمار مرتب در حال افزايش است.

مقدمه:

H₁N₁ (آنفلوانزاي خوکي) يک نوع ويروس آنفلوانزا است که در انسان ايجاد بيماري مي کند. اين ويروس جديد اولين بار در مردم مکزيک در 18 مارچ 2009 گزارش شد. ساير کشورها مواردي از ابتلاء به اين ويروس جديد را گزارش کرده اند. اين ويروس مانند ويروس عادي آنفلوانزاي فصلي از راه انسان به انسان گسترش مي يابد.

اولين بار اين ويروس به اين دليل بعنوان آنفلوانزاي خوکي ناميده شد که در آزمايشات، تعدادي از ژنهاي آن بسيار  شبيه به ويروس آنفلوانزايي بود که به صورت طبيعي در خوکها در شمال آمريکا ايجاد بيماري مي کرد ولي مطالعات بعدي نشان داد که اين ويروس  متفاوت از آن ويروس خوکي است. ميزان ابتلاء (morbidity)در اين ويروس بسيار بالا است ولي مرگ و مير (mortality) آن تنها در حدود 0.4 درصد است.

 

راه انتشار ويروس

راه انتشار ويروس H₁N₁ شبيه به ويروس آنفلوانزاي فصلي است و از راه شخص به شخص از طريق سرفه يا عطسه از فرد مبتلا به فرد ديگر منتقل مي شود. گاهاً افراد از راه تماس غير مستقيم با وسايل آلوده به ويروس و سپس تماس با دهان و بيني مبتلا مي شوند. خوردن آب تصفيه شده هم راه انتقال اين ويروس نمي باشد و اين ويروس توسط کلر غير فعال مي گردد. اين ويروس از راه استخر و يا پارک آبي هم منتقل نمي شود.

 

مدت انتقال

مدت انتقال اين ويروس مشابه آنفلوانزاي فصلي است در واقع بيماري از يک روز قبل تا 7 روز بعد از بروز علائم مسري مي باشد. اين ويروس از راه خوراکي منتقل نمي شود و خوردن خوک و يا محصولات خوکي سبب ابتلاء به اين بيماري نمي شود.

 

تعريف تماس نزديک

داشتن تماس از فاصله 6 فوتي(2 متر) يا کمتر با موارد قطعي يا مشکوک به بيماري در کل دوره سرايت پذيري آن

علايم باليني

تظاهرات باليني آنفلوانزاي H₁N₁  شبيه به آنفلوانزاي فصلي است. بيماري با علائم درگيري حاد دستگاه تنفسي شامل حداقل دو تا از نشانه هاي تب، سرفه، گلودرد، بدن درد، سردرد، خستگي و لرز، اسهال و استفراغ و آبريزش بيني تظاهر مي يابد. افراد در معرض خطر اين بيماري شامل افراد بالاي 65 سال، بچه هاي کمتر از 5 سال، زنان حامله و افراد داراي بيماريهاي مزمن مي باشد. زنان حامله و افرادي که بيماري زمينه اي خاص مانند آسم يا ديابت دارند در معرض بروز عوارض ناشي از اين ويروس هستند.

يک تفاوت اين ويروس با آنفلوانزاي فصلي اين است که افراد بالاي 60 سال در خطر عوارض ناشي از ابتلاء به اين ويروس به اندازه آنفلوانزاي فصلي نيستند. اين مسئله مي تواند در اثر بروز ايمني طبيعي وابسته به سن در مقابل ويروس باشد. به طوري که مطالعات نشان داده که تعداد کمي از بچه ها و افراد زير60 سال آنتي بادي بر ضد اين ويروس را دارا بوده اند ولي يک سوم افراد بالاي 60 سال داراي آنتي بادي بر عليه اين ويروس بوده اند. بيشترين موارد ابتلاي آنفلوانزاي H₁N₁  در سن 5 تا 24 سال است.

 

علائم شبه آنفلوانزا Influenza like illness:      

علائم شبه آنفلوانزا عبارت است از تب (درجه حرارت بالاي 8/37 درجه سانتيگراد يا بالاتر) و سرفه و يا گلودرد در غياب ساير علل شناخته شده به جز آنفلوانزاا.

 

تعاريف موارد مشکوک و قطعي و مظنون آنفلوانزاي H₁N₁

موارد قطعي: موارد قطعي آنفلوانزاي H₁N₁ به مواردي اطلاق مي شود که فرد علائم شبه آنفلوانزا را داشته باشد و ويروس آنفلوانزاي H₁N₁ بوسيله يکي از روشهاي RT-PCR و يا کشت ويروسي جدا شده باشد.

موارد محتمل: موارد محتمل آنفلوانزاي H₁N₁  به مواردي اطلاق مي گردد که فرد علائم شبه آنفلوانزا را داشته باشد و در آزمايش RT-PCR، آنفلوانزااي A جدا گردد ولي براي نوع H₁ و H₃ انساني منفي باشد.

موارد مشکوک: موارد مشکوک آنفلوانزاي H₁N₁ به مواردي اطلاق مي شود که فرد علائم شبه آنفلوانزا را داشته باشد و شامل تعاريف محتمل و قطعي نشود ولي از نظر H₁N₁  منفي نباشد و يکي از شرايط زير را داشته باشد.

1-     آغاز علائم در فردي که در 7 روز گذشته تماس با موارد محتمل يا قطعي بيماري داشته است.

2-  آغاز علائم در فردي که طي 7 روز گذشته از مسافرت به منطقه يا کشوري که يک يا بيشتر از موارد قطعي و يا محتمل H₁N₁  بوده برگشته باشد.

3-      آغاز علائم در فردي که ساکن منطقه اي باشد که يک يا بيشتر از موارد قطعي عفوتت در آن ديده شده باشد.

 

علائم هشداردهنده بيماري

در بچه ها بروز علائم هشدار  دهنده زير نياز به توجه اورژانس پزشکي دارد:

1-     تنفس تند يا زجر تنفسي

2-     تغيير  خلط به خاکستري يا مايل به آبي

3-     عدم نوشيدن مايعات به اندازه کافي

4-     استفراغ پايدار يا شديد

5-     تحريک پذيري و بي قراري

6-     علائم شبه آنفلوانزا بهبود يابد ولي دو مرتبه با تب و سرفه بد برگشت کند.

در بالغين نشانه هاي هشدار دهنده  زير نياز به اقدام درماني اورژانس دارد.

1-     دسترس تنفسي و کوتاه شدن تنفس

2-     درد و احساس فشار در قفسه سينه و شکم

3-     سرگيجه ناگهاني

4-     استفراغ پايدار يا شديد

5-     علائم شبه آنفلوانزا بهبود يابد ولي با تب و سرفه بد برگشت کند.

 

 منبع: سايت دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

دکتر فرزين خوروش : عضو هيأت علمي گروه عفوني، دانشگاه علوم پزشکي اصفهان

 

بقيه را در ادامه مطلب بخوانيد

ادامه نوشته

كم آبي بدن

با توجه به گرمي هوا در فصل تابستان توجه به ميزان آب بدن نكته بسيار پر اهميت در سلامتي همه افراد در تمام سنين خصوصا كودكان است.

کم آبی بدن و کاهش اشتها

 

در کودکان

الف – كم آبی در اسهال

بدن، جهت تأمین نیازهای خود به مواد معدنی، حفظ ثبات شیمیایی و دفع مواد زائد، به مقادیر كافی آب نیاز دارد. اگر كودك به دلایل مختلف مثل اسهال ، استفراغ یا تب ، آب بدنش را از دست بدهد و این مقدار توسط مایعات كافی جبران نشود، كم آبی اتفاق می افتد. در اسهال از آنجایی كه حركت روده سریع می شود و روده فرصت كافی برای جذب آب ندارد ، كم آبی خیلی سریع اتفاق افتاده و پیشرفت می كند. بنابراین اسهال ، به خصوص اگر همراه با استفراغ باشد، در كودكان می تواند بسیارخطرناك باشد. در صورتی كه تب نیز به مجموعه علائم فوق اضافه شود ، به خاطر از دست دادن آب از طریق تعریق ، كم آبی خیلی سریع تر و بیشتر پیشرفت می كند. ثبات شیمیایی بدن به هم ریخته ، مواد مغذی ضروری از بدن دفع می شوند و حجم خون در گردش تا حد خطرناكی پایین می آید. كم آبی مشكل جدی و خطرناكی است و باید فوراً درمان شود. اگر كم آبی ، شدید و پیشرفته باشد ممكن است باعث آسیب مغزی و حتی مرگ شود.

علائم احتمالی :

- خشكی دهان ولبها،

- بی حالی،

- ملاجهای فرو رفته،

- ادرار غلیظ ( ادرار زرد رنگ تیره ) یا خشك ماندن پوشك ( عدم وجود ادرار).

نخستین اقداماتی كه می توانید انجام دهید:

1- اگر كودك مبتلا به اسهال یا استفراغ است ، درجه حرارت او را اندازه بگیرید . در صورت تب بالای 38 درجه  سانتی گراد ، سعی كنید تب او را با كمك یك اسفنج مرطوب و  استفاده از شربت استامینوفن پایین بیاورید.

2- اگر كودك شما با استفاده از بطری ، شیر می خورد به او مقداری آب جوشیده خنك بدهید. اگر كودك با شیر مادر تغذیه می شود، شیردهی را ادامه دهید. در صورتی كه اسهال یا استفراغ پس از شش ساعت متوقف نشد به پزشك اطلاع دهید.

3- كودك را تشویق كنید تا مایعات بنوشد. از دادن شیر یا آب میوه رقیق نشده به كودك خودداری كنید.

4- پودرORS را مطابق دستورالعمل نوشته شده بر روی بسته بندی درست كرده و به كودك بدهید. این محلول حاوی قند و نمك و مقداری املا ح لازم برای بدن است كه درطی اسهال از بدن دفع می شود.

5- هرگز به كودك خود داروی ضد اسهال یا ضد استفراغ ندهید مگر طبق دستور پزشك.

6- اگر اسهال كودك بیشتر از شش ساعت طول كشید یا همراه با سایر علائم بیماری مانند تب یا استفراغ بود با پزشك خود تماس بگیرید.

اقداماتی كه پزشك انجام می دهد :

- پزشك شما احتمالاً مصرف ORS را به منظور جایگزین كردن مایعات و املاح از دست رفته توصیه می كند. در مواردی كه كم آبی كودك شدید است ممكن است لازم باشد در بیمارستان بستری شده و آب واملاح را از طریق داخل وریدی دریافت دارد.

- در موارد نادری كه اسهال كودك به دلیل عدم تحمل قند شیر( لاكتوز) است پزشك ممكن است شیرخشك فاقد قند برای كودك تجویز كند.

اقداماتی كه شما می توانید برای كمك به كودك انجام دهید:

- ادرار كودك را بررسی كنید. رنگ روشن و شفاف ادرار و ادرار كردن به طور مرتب نشان می دهد كه سطح مایعات بدن كودك به حد طبیعی برگشته است.

- بعد از برطرف شدن بیماری ، به تدریج غذاهای حاوی شیر را مجدداً برای كودك شروع كنید. اگر كودك از شیر خشك استفاده می كند، می توانید شیر را  تا سه برابر رقیق تراز معمول درست كنید و سپس ظرف دو تا سه روز بعد میزان آب داخل شیر را به حد طبیعی برسانید.

- اگر كودك را از شیر گرفته اید  و غذاهای جامد به او می دهید، به خاطر داشته باشید كه حتماً مایعات كافی به وی بدهید.

ب- كاهش اشتها

كودك بیمار تقریباً همیشه از خوردن غذا اجتناب می كند. كاهش اشتها یك علامت عمومی در اغلب بیماری هاست و در بسیاری موارد همراه تب دیده می شود. همچنین این مشكل در بیماری هایی مثل التهاب معده و روده و گلو درد نیز دیده می شود. مشكلات خفیف مثل بیماری حركت ( یا مسافرت ) اغلب سبب كاهش اشتهای كودك می شود ، اما این مشكل گذرا و موقتی است. اگر كودك به علت خستگی یا خوردن یك میان وعده مفصل ، یك وعده غذای خود را نخورد ، نباید نگران كاهش اشتهای وی باشید چون دراین شرایط این مسئله طبیعی است و در وعده غذایی بعدی احتمالاً جبران می شود.

اگر كودك برای 24 ساعت از خوردن غذا اجتناب كند و هیچ دلیل مشخصی برای كاهش اشتهای وی پیدا نشود ممكن است مشكلی جدی وجود داشته باشد.

نخستین اقداماتی كه می توانید انجام دهید :

1- اگر كودك برای یك روز كامل از خوردن غذا اجتناب كرده اما مقدار زیادی مایعات نوشیده ، نخست درجه حرارت وی را اندازه بگیرید . سپس به كمك دسته قاشق زبان وی را به آرامی پایین بیاورید و از او بخواهید بگوید " آآ..." به این ترتیب می توانید لوزه های وی را معاینه كنید . در صورت وجود التهاب و بزرگی لوزه ها ، بلع دشوار و دردناك شده و كودك ازخوردن اجتناب می كند.

2- ممكن است كودك مبتلا به گوش درد باشد. یك عفونت گوشی مانند اوتیت میانی ( عفونت گوش میانی ) به اندازه كافی برای كاهش اشتهای كودك دردناك است.

3- به وسیله معاینه قسمت تحتانی و راست شكم می توان به وجود آپاندیسیت شك كرد . برای این كار كودك را بخوابانید و قسمت تحتانی و راست شكم ، كمی پایین تراز ناف را به آرامی فشار دهید. وجود درد درفشار ملایم شكم وایجاد یك درد تیز هنگام برداشتن ناگهانی دست ، می تواند نشانه های آپاندیسیت باشد.

4- از كودك بپرسید كه آیا هنگام ادرار كردن دچار درد می شود؟ این علامت می تواند نشانه یك عفونت در دستگاه ادراری باشد.

5- اگر درجه حرارت كودك طبیعی است و هیچ نشانه ای از بیماری های ذكرشده در وی دیده نمی شود ولی كودك همچنان از خوردن غذا خودداری می كند، به او مقدار زیادی مایعات بدهید.

چنانچه بی اشتهایی حتی بدون هیچ علامتی برای 24 ساعت ادامه پیدا كرد، با پزشك خود مشورت كنید.

اقداماتی كه پزشك انجام می دهد :

- پزشك نخست كودك را معاینه می كند تا از وجود هر علتی كه سبب بی اشتهایی كودك شده آگاه شود . اگر هیچ علامتی پیدا نشد احتمالاً كودك را تحت نظر گرفته ، توصیه های لازم را به شما می كند.

منبع سايت تبيان